Lindholm Høje in Denemarken

Grafheuvel Lindholm Høje

Lindholm Høje is een grote grafheuvel in Noord-Jutland met 680 graven uit de Vikingperiode. Aan de voet van de heuvel zijn de restanten gevonden van een nederzetting en een akker. De vondsten uit de graven en de nederzetting zijn te bezichtigen in het museum bij de grafheuvel.

Het grafveld

De heuvel, ook wel de Voerbjerg genoemd, is rond 400 na Chr. voor het eerst in gebruik genomen als grafveld. De oudste graven liggen op de top van de heuvel, de jongere graven liggen steeds verder naar beneden. Helemaal onderaan liggen de jongste graven, die een datering hebben van ongeveer 1000 na Chr. Zowel de oudste als de jongste graven zijn lijkbijzettingen en zijn ongemarkeerd (dit zijn bij elkaar 41 graven). De andere graven zijn crematiegraven en hebben veelal een markering van stenen in verschillende vormen: driehoekig, ovaal of scheepvormig. Na onderzoek heeft men kunnen vaststellen dat de graven van mannen driehoekige of scheepvormige markeringen hebben, terwijl die van vrouwelijke graven meestal ovaal of cirkelvormig zijn. De crematies van de overledenen werden ter plekke in het graf gehouden. Ondanks de hitte van het vuur zijn er veel grafgiften bewaard gebleven, zowel alledaagse voorwerpen als heel zeldzame objecten. Aan deze grafgiften is af te lezen dat de nederzetting van Lindholm Høje een belangrijke plek innam in de samenleving.

Dat de graven en de markeringen zo goed bewaard zijn gebleven, is te danken aan een dikke laag stuifzand dat 1000 jaar geleden de heuvel bedekte. Tijdens de archeologische opgraving van 1952 tot 1958 werd het stuifzand verwijderd, dat op sommige plekken wel vier meter dik was, en kwam het grafveld tevoorschijn. Na de opgraving is de heuvel met gras ingezaaid om erosie van de heuvel tegen te gaan.

De nederzetting

De nederzetting aan de voet van de heuvel is tussen 700 en 900 na Chr. bewoond geweest. Door archeologisch onderzoek is bekend dat het dorp zich in de loop der tijd verplaatst heeft. Hoe groot de nederzetting precies is geweest is nog niet duidelijk, maar in 200 jaar tijd besloeg het in totaal duizend vierkante meter. Op het terrein zijn sporen van langhuizen, hutkommen (kleine werkplaatsen) en waterputten gevonden. De boerenerven waren omheind door palenrijen. Toen rond het jaar 1000 de grafheuvel bedekt raakte met stuifzand, is het dorp nóg een keer verplaatst, dit keer naar de top van de heuvel. Men bouwde het nieuwe dorp bovenop de oudste graven die toen al onder het stuifzand lagen. Het dorp is bewoond geweest tot in de 12^e eeuw, waarna het voorgoed verlaten werd.

De akker

Bij het verwijderen van het stuifzand kwamen aan de voet van de heuvel sporen tevoorschijn van een akker. Aan de sporen kunnen we zien dat er geploegd werd met een nieuw ploegtype, waarbij de grond gekeerd werd. Het akkersysteem dat gebruikt werd (vier a zes ploegvormen dicht bij elkaar, waardoor er smalle ruggen van aarde ontstaan) leverde een grotere oogst op dan voorheen. Op dergelijke akkers werd wintergranen verbouwd zoals winterrogge.

Het museum

Het museum Lindholm Høje is gelegen bij de Voerbjerg. Sinds 1992 worden er prachtige archeologische vondsten van de nederzetting en het grafveld tentoongesteld. Het gaat om topstukken, maar ook om alledaagse gebruiksvoorwerpen. Daarmee wordt er een compleet beeld gegeven van het leven tijdens de Vikingperiode in Denemarken. De vondsten zijn op zichzelf al zeer de moeite waard om te bekijken, maar de informatie die wordt gegeven door middel van panorama’s, maquettes, illustraties en animaties geeft de bezoeker de mogelijkheid zich extra te verdiepen.

Al met al is Lindholm Høje een indrukwekkend monument, en geeft de bijbehorende tentoonstelling deze periode uit de geschiedenis de aandacht die het verdient.

De heuvel is op eigen gelegenheid te bezoeken. Kijk voor de openingstijden van het museum op www.nordjyskemuseer.dk/vikinger-lindholm-hoje.

Adres: 

Vendilavej 11
9400 Nørresundby

Tekst en foto’s: Nikky Kruithof